Preventie

We leven  hier en nu  en te toekomst lijkt onvoorspelbaar en veraf.

Het zit er bij ons een beetje ingebakken : we gaan de problemen oplossen als ze zich voordoen . Elke dag brengt sowieso al genoeg zorgen.

Dit alles geldt zeker ook in de geneeskunde, waar men ziet hoeveel inspanningen en financieën besteed worden aan de curatieve en hoe weinig aan preventieve geneeskunde. Curatief aan geneeskunde doen is een beetje te vergelijken met een brandweerman die hier en daar grote en kleine brandjes moet blussen. Onmisbaar zijn ze zeker de brandweerman en de arts, maar zouden we het niet zo kunnen plannen dat we hen minder nodig hebben. Brandveiligheid enerzijds om het brandgevaar te beperken en als patiënt de toekomst anticiperen om latere problemen te voorkomen.

In de geneeskunde zijn veel problemen te voorkomen en komt de curatieve geneeskunde vaak te laat of staat ze machteloos. Bovendien zijn de behandelingen vaak duur. Het grote succesverhaal van de huidige preventie is natuurlijk de vaccinatie. Spijtig dat bij het ontwikkelen van vaccins er te veel economische motieven meespelen en te weinig morele aspecten. Met andere woorden vaccins worden ontwikkeld in functie van de winstmarge. Voor een epidemie in Afrika is er geen prioriteit.

We kennen de factoren die ons ziek maken : roken, zwaarlijvigheid, fast food, overdreven alcoholinname, drugs, stress, eenzaamheid. Maar ook te weinig creativiteit, te weinig nestwarmte, weinig beweging mentaal en fysiek, zwakke begeleiding van kinderen en jongeren……

Hoe kunnen we onze levenswijze bijsturen. Misschien helpen straks computermodellen om ons een foto te tonen van onszelf in de toekomst: een foto over hoe we er binnen 10 of 20 jaar uitzien. Misschien gaan ze voor ons de mogelijke ziekten en pijnpunten in kaart kunnen brengen die het gevolg zijn van onze huidige levenswijze?

In alle geval zou het met die foto, met dit shot van de toekomst, gemakkelijker zijn om nu bij te sturen.
In afwachting kunnen we er (met de huisarts) eens een oefening van maken, een soort kansberekening….

 

Vakantie

Vakantie.
We kijken er sinds maanden naar uit en hebben wellicht grote verwachtingen. Vergeten we maar al die grote verwachtingen en gelukzoekerij. Zo kan immers de indruk ontstaan dat een gelukkige vakantie maakbaar is en als het mislukt is het dan ook een beetje onze schuld. Beter is het dus om onze verwachtingen wat bij te stellen.

Wat onze vakantie gelukkig maakt (denk maar aan een weekend of gezond zijn ) is het gevoel van zelfstandigheid die we erbij hebben (jezelf kunnen zijn, zelf kunnen beslissen wat je al of niet zal doen ). Ook het gevoel van verbondenheid is belangrijk : hechte banden met anderen. Bovendien verhogen investering en goede relaties je mentale veerkracht. Ervaringen maken gelukkiger dan allerlei snufjes. Status najagen maakt ongelukkig en gebruiksvoorwerpen raken we rap gewoon. Ervaringen delen we met anderen en zijn rijker dan het bezitten van alles en nog wat.
Geld maakt vooral gelukkig als je het aan anderen spendeert: goede doelen cadeautjes…. Bovendien, blijkt uit studies, plafonneert ons emotioneel welbevinden op 67000 euro inkomen per jaar.
Dankbaar en dienstbaar zijn oude begrippen die het nog steeds blijken te doen. Ook moeten we het gevoel hebben om op een of andere manier in  iets goed te zijn. Aandacht voor de natuur, foto’s nemen, reisverslag maken……..Sommige mensen zijn van nature optimist (genetische aanleg) en een pessimist kan zichzelf uiteraard niet veranderen . Toch moeten we proberen niet te negativistisch zijn en positief, realistisch proberen te zoeken naar oplossingen ook als de dingen niet lopen zoals gewild.

 

Vergeten we vooral niet dat alles went, ook een toestand waarin alles goed meevalt, gaan we stilaan als normaal gaan beschouwen. We beseffen op den duur niet meer hoe goed we het hebben. Van de andere kant is er onze veerkracht, ons aanpassingsvermogen om tegenslagen te verwerken en om er terug het beste van te maken groot.

 

 

 

Medische Sites

Er verschijnen dagelijks artikelen in dagbladen en tijdschriften over gezondheid. Ook via internet (Dokter Google) kom je allerlei informatie te weten die zeker niet helemaal objectief is.

Twee belangrijke patiëntensites met degelijke informatie zijn Thuisarts.nl vanuit Nederland.

 

Bij ons heb je gezondheid.be , een site waar je je ook kan op inschrijven om een nieuwsbrief te ontvangen.

Dieet en voeding zijn onderwerpen waarover we altijd vragen hebben.
Een aanrader is zeker de site van NICE .
De site biedt uitgebreide informatie.

VB: Welke voedingsmiddelingen vermijden we best in de zwangerschap?
Heb ik osteoporose en welk diëet geniet dan de voorkeur?
Voeding voor jongeren vanaf drie jaar.
Diabetes diëet
Pesticiden in de voeding .Wat is de huidige evidentie ?
Voeding en migraine?
Hartvriendelijke voeding.
Het loont zeker de moeite om eens op de site rond te kijken

 

 

 

 

 

Maatschappij

Dat de universiteit een baken van kennis en studie is in onze maatschappij hoeft geen betoog. Wel kunnen we ons afvragen of de universiteiten hun kennis genoeg naar buiten brengen.

Kunnen zij in begrijpelijke taal vanuit hun achtergrond ons meer inzicht geven in dagdagelijkse problemen?

Moge zij dit doen erbij rekening houdend dat je bij een maatschappelijk debat niet alleen kennis maar ook een visie nodig hebt. En visies of beelden van een ideale toekomst kunnen van persoon tot persoon verschillen. Uiteraard kan niet iedereen aan  de universiteit dezelfde visie hebben  bvb. over gezondheidsaanpak .

Toch mag de universiteit geen ivoren toren van kennis zijn. Aan de universiteit van Leuven bestaat er Metaforum. Hier wordt vanuit verschillende disciplines geprobeerd een antwoord te zoeken op courante problemen …… Cannabisgebruik, gezondheidszorg, migratie, enz…….

Misschien even kijken naar hun publicatie rond depressie.

Link

Of even een video

Bron : http://www.kuleuven.be/metaforum/

Gehoorschade

Een goede jeugd is een belangrijke basis voor de toekomst.
Wat is een goede jeugd dan wel?

Geborgenheid, veiligheid, steun, authoriteit bij opvoeders, genieten, sociaal weefsel, stimulatie om alles om uw heen te verkennen…..

Zeker ook een goede gezondheid . Oorsuizen of tinnitus zou bij 20 % van de middelbareschoolstudenten aanwezig zijn. De uitlokkende factor is uiteraard overmatig lawaai. De luidheid van het geruis  wordt versterkt door stress , moeheid , lawaai, stilte , koffie, zout, sigaretten ….

Kijk naar de website detuutvantegenwoordig.be : je kan er zelf een gehoortest doen en kijken hoe je gehoorschade kan vermijden.

 

 

 

Armoede

De meesten worden met hetzelfde kapitaal aan hersenen geboren. Of toch bijna de meesten want bij armoede heb je meer kans op vroeggeboorte en wat ongunstiger leefomstandigheden in de baarmoeder.
Vooral kinderen in kansarme buurten zijn een doelgroep bij preventie van de gevolgen van armoede: zij moeten zo jong mogelijk vertrouwd gemaakt worden met hun gezondheid en dit is een ideale ingangspoort om gezinnen en ouders bij de zorg te betrekken.
Gezondheid, opvoeding en welzijn van het kind en de aanpak hiervan worden het best met iedereen uit zijn omgeving (alle actoren) besproken .

Het zo dat de toegang tot gezondheid voor de armen moeilijker is : Hun gebit is minder in orde, ze moeten langer wachten op een pijnstillende behandeling in de spoedafdeling. Ook worden ze door hun arts minder betrokken in het gesprek rond zorgkeuzes, er is minder uitleg, er wordt minder rekening gehouden met hun emoties en sociale vaardigheden. Laat staan dat ze zich zouden laten leiden door gezondheidsadviezen: meer beweging, geen tabak, minder alkohol, obesitas bestrijden……Ze hebben andere katten te geselen.

Eigenlijk zou vooral de graad van zorgnood de kwaliteit en intensiviteit van de hulp moeten bepalen en niet de sociale klasse waar de patiënt toe behoort. Het is duidelijk in studies dat een sterke eerste lijn leidt tot minder sociale ongelijkheid in gezondheid . Wat zijn de uitdagingen voor de toekomst?

1/ Het verzilveringsproces of het ouder worden van de bevolking. 75-plussers doen 4 maal vaker beroep op hun HA dan personen
2/ Een daling van het aantal mantelzorgers (mensen tussen de gemiddeld 50 en 65 jaar die bijspringen in de zorg.

3/ Verouderen en afname van het aantal huisartsen

4/ Verdwijnen van de grote solopraktijken. In Geel is op tien jaar tijd het aantal huisartsen geslonken van 1 op 1020 naar 1 op 2000.

5/: de betaalbaarheid van ziekenhuiskosten

Wat kan de huisarts doen om sociale ongelijkheid in gezondheid terug te dringen? Nu is het zo dat er via allerlei maatregelen de zorg betaalbaarder wordt: Omnio statuut (2007), Derdebetaler (2010), de maximum-factuur….. Verder kan de huisarts het remgeld beperken en voorzichtig zijn met dure medicatie, onderzoeken en met paramedische prestaties bij financiële nood.
Mensen uit de armoede raadplegen bij medische problemen te vaak de spoed  raadplegen. Voor de patiënt betekent dit hoge facturen en voor het ziekenhuis niet betaalde facturen . Hier zou een gezondheidswerker of begeleider een aangepast kompas kunnen zijn om naar de meest efficiënte zorg door te verwijzen.

Bron : Een betere wereld voor jonge kinderen. Investeren in hun omgeving. (Kind en Gezin + expertengroep).

 

De armoede is toegenomen bij de bevolking op actieve leeftijd en vooral bij gezinnen met kinderen . De welvaartsstaat kan door her verminderen van de looninkomsten de motor van de sociale zekerheid steeds moeilijker laten draaien. Er moet een (hoger) minimuminkomen voor onze samenleving verzekerd worden . (Bea Cantillon 2019)

Sociale zekerheid staat onder druk (denktank Minerva)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vraag het aan uw dokter.

Het klinkt wellicht als een reclamespot en dat is het ook, al is het maar gedeeltelijk. Ons welzijn of laten we zeggen gezondheid worden meer en meer gemedicaliseerd. Voor je gezondheid moet je alléén zorgen, je aanpassen en de regie over je leven voeren. Als dit niet lukt is er de verzorgingssector…. toch?

Er is veel concurrentie, eenzaamheid, ambitie, en drang naar perfectie in onze huidige maatschappij aanwezig. Men moet het maken in het leven carrière dus, én een bruisend sociaal leven hebben, én op spannende vakanties gaan, en er goed uitzien, én sportief zijn. Onze verwachtingen zijn onrealistisch geworden. We bereiken die perfectie uiteraard niet en het maakt ons onzeker en tast ons zelfbeeld aan. Er zijn levensfasen waar de maatschappelijke druk erg hoog is : kinderen die zich de ganse dag moeten concentreren en stil zitten. Vraag het aan de dokter…. het zal zeker ADHD zijn?

Onzekerheid bij jongeren : meer vrijheid, maar ook onzekerheid hoe het nu echt moet. Keuzes maken voor de toekomst zonder dat de gepaste maatschappelijke omkadering en begeleiding er is. Is dit wel voor mij de goede job? Doe ik wel waar ik goed in ben? Sommigen willen alles goed doen, iedereen tevreden stellen . Keuzestress en somberheid en apathie kijken om de hoek. Vraag het maar aan de arts : een depressie zeker ?
Verminderde vruchtbaarheid van koppels. De anticonceptie, de zelfontplooiing die in het gedrang komt door de keuze om vroeg voor kinderen te gaan. Relaties die langer flexibel blijven en niet onmiddellijk vastliggen. Ambities in studie en werk. Financiële problemen. Dit alles zorgt ervoor dat kinderen  later besteld worden met alle gevolgen vandien: subfertiliteit en zwangerschapscomplicaties. Vraag het maar aan de medische wereld die niet vroeg genoeg kan beginnen met vruchtbaarheidsbehandelingen .

Overbelasting in het spitsuur van het leven tussen 31 en 41 jaar ongeveer. De opvoeding van de kinderen, een drukke baan, druk sociaal leven, carrièrestappen, zorgen voor de ouder wordende ouders…….Dit alles leidt tot stress en burn-out en naar de dokter dus maar.

 

Het ouder wordende lichaam functioneert minder goed : fysiek, inkrimping van sociaal weefsel, sociale kwetsbaarheid.  Leren omgaan met functievermindering en veranderde sociale situatie ?  Neen dus, naar de arts ermee: dit moet toch min of meer ‘genezen’ of toch behandeld worden . Sarcopenie ,osteoporose , milde cognitieve achteruitgang…..

Het spreekt vanzelf dat er bepaalde aandoeningen in onze maatschappij te frequent voorkomen en dat er onderliggend iets verkeerd loopt in die maatschappij : valse verwachtingen worden gecreëerd , onze manier van werken en samenleven bevordert ongezonde reflexen als werkdruk, carrièreboost, afgunst, sociaal isolement en vervreemding van onze roots. Vraag het aan de dokter de expert die alles beter zou moeten weten?

Voor veel problemen is er gewoonweg geen expert nodig maar concrete en warme steun en gezond boerenverstand. Bovendien kan je veel meer hebben aan een gesprek met iemand uit je buurt of stad. Ook kun je als vrienden veel meer bereiken dan die povere ‘arts’.

Recept voor maatschappelijk probleem

 

 

 

 

 

 

 

Levensstijl veranderen

Gezondheid is de kracht hebben om zich aan te passen en de sturing over zijn manier van leven zelf in handen te nemen, ook al zijn er elke dag zoveel lichamelijke emotionele en sociale uitdagingen. Dit betekent dat men de minder efficiënte oplossingen die men heeft aangeleerd om problemen op te lossen in vraag kan stellen en in staat is om die te veranderen.

Iemand die in staat is zelf de regie van zijn leven in handen te nemen hoeft van zijn arts alleen adviezen en voorlichting te krijgen over gezonde levensstijl.

Veel mensen zijn daar  echter niet  toe in staat. Integendeel ze voelen zich gefrustreerd door alle medische regelgeving en zijn het beu om telkens te horen dat hun gewicht, bloeddruk, levensstijl anders moet. Ze haken op deze punten af en willen er ook liefst niet veel meer over horen .

 

Deze groep patiënten zijn ook, een probleem voor de zorgverstrekker. Patiënt en arts moeten hier eerst een goede relatie weten op te bouwen. Ze moeten op dezelfde golflengte zitten. De zorgverlener moet een soort insider worden in de problematiek van zijn patiënt; hij moet goed luisteren: hoe beleeft de patiënt zijn gezondheid, wat zijn zijn wensen en voorkeuren, waar haalt hij zijn sociale steun, hoe is zijn financiële situatie ? Dit alles betekent eigenlijk zicht hebben over de sociale context van de patiënt Met deze instelling kunnen arts en patiënt elkaar beter begrijpen en aanvoelen. Zo kunnen ze voor elkaar in de bres springen en beter weerstaan aan uitdagingen. Ze smeden met andere woorden een soort complot om er uiteindelijk beter van te worden en zich te wapenen tegen dagdagelijkse hindernissen.

Bron : zorgethiek.nu

 

 

Op dieet

Na de winter is er steeds meer vraag om af te slanken . Men komt meer buiten, wil een goed figuur hebben en wat gaan doen aan de fysiek.

Natuurlijk is de grootste winst, zeker bij een BMI boven de 25 en nog meer boven de 30 de gezondheidswinst. Studies tonen bijvoorbeeld aan dat bij  een andere levensstijl en vermageren er 27 % minder diabetes patiënten zijn.

Algemeen kunnen we stellen dat je met commerciële initiatieven zoals klassiek dieet, medicatie, weightwatchers gewoonlijk de eerste 6 maanden 20 tot 25 % kan vermageren (zeker met eiwitdiëten). In de 4 à 5 jaar na die daling begint het gewicht gewoonlijk te stijgen om uiteindelijk op een winst van 5 à 6 % uit te komen. De meerwaarde van teambegeleiding bij het vermageren ligt er vooral in dat er ook begeleiding is door een psycholoog. Mensen met een aan zwaarlijvigheid geassocieerde aandoening (hart en vaatziekte, diabetes,….. worden best eerst eens nagezien worden door een specialist (endocrinoloog , cardioloog,……)alvorens hun levensstijl grondig te veranderen.

De behandeling gebeurt op drie vlakken en behandeling in groep heeft dus duidelijke voordelen (meer uitwisseling van ervaringen , meer motivatie , betere resultaten…..)

1/ dieet

Het is de bedoeling dat de patiënt 500 kcal. per dag minder eet. Dit komt overeen met een gewichtsdaling van 1 kg per 14 dagen of 5 à 10 % in 6 maanden. Let wel het gewicht daalt aanvankelijk vlug, maar dan wordt de stofwisseling wat lager en gaat het trager om af te vallen. Beweging is hier belangrijk om het metabolisme op peil te houden. Er zijn apps en sites waar je uitgebreide calorietabellen kan vinden .Link
Algemeen is het zo dat onze porties voeding in de laatste vijftig jaar  veel groter zijn geworden. Soms tot vijf keer meer calorieën per verpakking. Granen, groeten en fruit moeten de basis vormen van de voeding  en er is de laatste jaren frequent suiker aan onze voeding toegevoegd alsook smaakmakers en bewaarmiddelen.  Natuurlijk voedsel eten in natuurlijke hoeveelheden (je moet het nog in de kuip van je twee handen kunnen houden) lijkt een eenvoudige maatregel.

2/ Psychologische begeleiding

Bij de zwaarlijvige patiënten zou er 41 % meer angst en 21 % meer depressie zijn. Bovendien zijn er emotionele eters : dit zijn mensen die bij stress meer gaan eten. De psycholoog heeft de taak om de focus bij het vermageren niet te veel op het dieet alleen te leggen. Het gewicht is geen doel op zichzelf, wel de gezondheidsbevordering. Ook is het werken aan een andere levensstijl, niet voor even, maar voor de rest van het leven. Samen met de patiënt wordt gezocht wat er in de levensstijl kan veranderd worden en welke denkfouten er zijn. Er worden ook technieken aangeleerd om anders over zichzelf te denken en informatie op te zoeken en zo de competentie van de patiënt te verhogen.

Belangrijk is ook om te leren leven met gevoelens zoals honger, goesting naar.. drang naar…..

De omgeving moet worden aangepast zodat er minder calorieën worden opgenomen vb: kleinere borden, minder alcohol in huis……Diëten doe je ook nooit alleen , best ook samen met de omgeving.

Een dagboek waarin de voedselopname wordt genoteerd en waar ook de gewone bezigheden genoteerd worden zijn een goed hulpmiddel voor de psycholoog om op fouten en mogelijke oplossingen te wijzen.

Ongezonde gewoontes moeten eruit en de patiënt heeft zelf het stuur in handen : Als er een aanleiding is om zijn oude routine te veranderen en er nieuwe in te voeren (vb: sportschoenen aantrekken ) dan zal de patiënt zijn beloning bereiken (vb goed gevoel bij het tafelen….) en zo zijn gedrag stilaan veranderen.

3/ Kine

Door beweging krijg je niet alleen minder diabetes en hart en vaatziekten, maar is er ook minder angst en depressie. Kine thuis begint al met wandelen en zwemmen.

De norm is 30 % matig intensief bewegen per dag (eventueel in blokken van 10 minuten ). Matig intensief betekent een inspanning van 4 à 6 op 10 (waarbij 0 op 10 helemaal geen beweging is en 10/10 een bijna niet vol te houden inspanning betekent).

Beweging kunnen we meer beschouwen als uithoudingstraining. Daarnaast bestaat ook krachtstraining . Ook hier wordt een submaximale kracht gegeven van ongeveer 7/10 van het sterkste.

Hierbij vermindert het vetgehalte en verhoogt de spiermassa. De effecten op diabetes en op storingen in het metabolisme zijn met deze vorm van training duidelijker dan met uithoudingsoefeningen.

De vereiste om dit vol te houden is dat het bewegen, deze zorg voor het lichaam plezant moeten blijven.

Bron : K.U.L

Nog meer tips vanuit N.I.C.E 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Beweging op maat

Bewegen wordt meer en meer als een belangrijk onderdeel (het wondermiddel ?) gezien van een gezonde levensstijl.

Minder hart-en vaatziekten, minder suikerziekte, een beetje minder kanker.

Voedingsadviezen verliezen evdentie : vitamines en omega drie vetzuren hebben geen bewezen effect. Groenten en fruit leveren belangrijke voedingsstoffen, maar voorkomen geen kanker. Alcohol heeft geen voordelen meer……

De industrie biedt nog teveel suikers en te grote porties aan en lightproducten zijn niet de oplossing om te vermageren. Van bewegen alleen verlies  je trouwens ook geen gewicht. Het dient veeleer om dit stabiel te houden. Hier in onze regio Menen heeft Vigez een gezondheidscoach aangesteld en is er een project lopende beweging op maat .

Menen pakt uit met 2 beweegcoaches : Tessa De Schipper (De maandag 17 tot 19 h in Allegro Volkslaan 302 Menen en Vrijdag  16- 18  h ’t Badhuis Sluizenkaai 78 Menen ). Ook Sarah Vandaele  Dinsdag van 10 tot 12 h dorphuis Plaats 30 Rekkem.

 

Individuele begeleiding (per kwartier) Groepsbegeleiding (per kwartier)
Normaal tarief 5 euro 1 euro
Verhoogde tegemoetkoming 1 euro 0,5 euro

 

Het moeilijke van dergelijke initiatieven is steeds dat je de verkeerde mensen bereikt : degenen die kritisch rond hun gezondheid nadenken zijn te mobiliseren. Velen die in aanmerking komen hebben geen besef van hoe het zou moeten  en voelen geen behoefte om iets aan hun levenspatroon te veranderen. Ligt hier een functie weggelegd voor het onderwijs en de scholen?

Bewegen brengt ons ook bij een ander onderwerp : motivatie . Zoals vele belangrijke boodschappen betekent meer bewegen een andere levensstijl. Vergelijken we het maar met rookstop of vermageren. Dit is duidelijk werk voor de bewegingscoaches.

Motivatie is een moeilijk te meten ingesteldheid, die veelbepalend is voor het voltooien van zoveel levensprojecten.
Studenten slagen meer en beter bij hogere motivatie en inzet……

Hierbij een TED talk rond motivatie . Het filmpje is Engelstalig maar je kan er ondertiteling in een andere taal via de instellingen verkrijgen